Op 30 en 31 januari ondergingen onze Euraziatische lynxen een uitgebreide medische controle als onderdeel van een gespecialiseerde lynx-echografie training. Deze opleiding bracht velddierenartsen uit heel Europa samen en werd geleid door Laurent Locquet, een veterinaire cardioloog, met de ondersteuning van Laurens Van Mulders, PhD-student aan de Faculteit Diergeneeskunde.
Na een theoretische sessie over de fysiologie en medische zorg van de lynx, werden praktische onderzoeken uitgevoerd. Dergelijke trainingen zijn cruciaal, omdat veel dierenartsen niet gespecialiseerd zijn in wilde diersoorten zoals de Euraziatische lynx die in Europa locaal bedreigd is. Recente bevindingen tonen bovendien zorgwekkende hartproblemen bij jonge lynxen, wat de noodzaak van gerichte opleidingen en screenings benadrukt.
Wij zetten ons in voor dierenwelzijn en natuurbehoud door actief deel te nemen aan wetenschappelijke studies, onder andere in samenwerking met de UGent. Wetenschappelijk onderzoek vormt de basis voor de toekomst van wilde dieren en natuurbehoud wereldwijd.
Wat is Linking lynx?
Dit onderzoek maakt deel uit van Linking Lynx, een netwerk van experts dat zich richt op het behoud, de monitoring en het beheer van de Euraziatische lynx, specifiek de Karpatische ondersoort. Het netwerk ondersteunt de creatie van een ‘levensvatbare’ metapopulatie van de Karpatische lynx in Europa. Deze experten willen ervoor zorgen dat de verschillende groepen lynxen in Europa gezond blijven en met elkaar in contact komen, zodat ze zich kunnen voortplanten en genetisch materiaal kunnen uitwisselen.
Versnippering van leefgebieden en habitatverlies door ontbossing zorgen ervoor dat lynxpopulaties van elkaar gescheiden raken, wat leidt tot inteelt en daardoor genetische afwijkingen kan veroorzaken. Genetische diversiteit is belangrijk voor de gezondheid en de duurzaamheid van een metapopulatie.
Hartgezondheid van de Euraziatische lynx: Een onzichtbare bedreiging
Hoewel de Euraziatische lynx bekend staat om zijn kracht en uithoudingsvermogen, tonen recente studies aan dat genetische hartproblemen, zoals klepafwijkingen en cardiomyopathie, hun gezondheid ernstig kunnen bedreigen. Dit geldt zowel voor lynxen in het wild als in opvangcentra. Vooral in gevangenschap, waar inteelt of stress een rol speelt, komen deze aandoeningen vaker voor.
Dankzij een gespecialiseerd cardiac screeningprotocol kunnen dierenartsen nu non-invasief specifieke hartafwijkingen opsporen via echocardiografie. Dit protocol richt zich op het systematisch opsporen van hartziekten, zoals:
- Degeneratieve hartklepafwijkingen: Hartkleppen werken als deurtjes die openen en sluiten om het bloed in de juiste richting te laten stromen. Als deze kleppen niet goed functioneren kan de hartfunctie verstoort worden.
- Hypertrofische cardiomyopathie: Hierbij is de hartspier verdikt, waardoor het hart harder moet werken om bloed rond te pompen. Dit kan leiden tot hartfalen.
- Aangeboren hartafwijkingen: Zoals atriumseptumdefecten, waarbij er een opening is tussen de hartkamers, wat de bloedcirculatie verstoort.
Met deze echo kunnen ze:
- Controleren of het hart goed klopt en het bloed de juiste kant opstroomt.
- Controleren of de hartspier verdikt is of de hartkleppen aangetast zijn.
- Schade zoals een gat tussen de hartkamers opsporen.
Waarom is vroege opsporing belangrijk?
Hartproblemen bij lynxen blijven vaak onopgemerkt totdat het te laat is en kunnen leiden tot hartfalen.
Door regelmatige controles kunnen dierenartsen:
- Hartproblemen in een vroeg stadium detecteren en behandelen.
- Voorkomen dat lynxen met erfelijke hartziekten zich voortplanten, wat bijdraagt aan een gezondere populatie.
- De levenskwaliteit en levensduur van lynxen verbeteren, zowel in het wild als in opvangcentra.
Bij De Zonnegloed ontvangen geredde lynxen, zoals Jim, Azura en Korra, deze gespecialiseerde zorg. Dit geeft hen een nieuwe kans op een gezond leven in een veilige omgeving.
Wist je dat?
- Echocardiografie een pijnloze en effectieve methode is om de hartgezondheid te controleren.
- Educatie en samenwerking tussen dierenartsen cruciaal zijn om de gezondheid van de lynxpopulatie te verzekeren.
- Door wetenschappelijke kennis en praktijkervaring te combineren, dragen we bij aan het voortbestaan van deze bijzondere roofdieren in Europa.
De resultaten van de screening van onze lynxen zullen we op een later moment delen, wanneer we een concrete evaluatie ontvangen.
Bronnen
- Linking Lynx. (z.d.). Safeguarding the Carpathian Lynx Metapopulation. Linking Lynx. https://www.linking-lynx.org/en
- Metapopulatie. Een populatie van populaties. Ecopedia. https://www.ecopedia.be/encyclopedie/metapopulatie
- Pike, V. L., Cornwallis, C. K., & Griffin, A.S. (2021). Why don't all animals avoid inbreeding? https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8334842/#:~:text=Mating%20with%20relatives%20(inbreeding)%20can,consequences%20%5B2%2C3%5D.
- Locquet, L., Van Mulders, L. (2024). Cardiac Screening in Lynx, Appendix VIII. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.linking-lynx.org/?action=get_file&id=24&resource_link_id=142
- WWF (z.d.). De lynx. Het spook van het bos. WWF. https://wwf.be/nl/bedreigde-dieren/bescherm-de-lynx
