GROENE BAVIAAN

DIERENPASPOORT GROENE BAVIAAN

LATIJNSE NAAM: Papio anubis
LEEFGEBIED: In savannes, steppes, beboste en rotsachtige streken van Mali en zuidelijk Mauritanië tot de Democratische Republiek Congo, Soedan, Ethiopië en Tanzania. Geïsoleerde populaties leven in het Tibesti- en Aïr-massief in de Sahara.
VOEDSEL: wortels, bloesems, gras, knoppen, bladeren en fruit, aangevuld met hars, gom en sprinkhanen en andere insecten. Ook kleine gewervelde dieren van hagedissen tot jonge antilopen.
LEEFTIJD: 35 jaar in het wild, 45 jaar in dierentuinen
GEWICHT: vrouw 14,5 kg, man 28 kg
DRAAGTIJD: 6 maanden
AANTAL JONGEN PER KEER: om de 1,5 tot 2 jaar één jong
IUCN-STATUS: niet bedreigd

HOE ZIE IK ER UIT?

Een aap of een hond?

Veel apensoorten kunnen enkel herkend worden door deskundigen, wetenschappers. Maar om een baviaan te kennen, hoef je niet gestudeerd te hebben. Bavianen zijn een van de grootste apen die bestaan. Volwassen mannetjes zijn een stuk groter en zwaarder dan de vrouwtjes.
Meestal valt de lange snuit van bavianen snel op. Het lijkt wel of bavianen een hondengezicht hebben.
Ze hebben een indrukwekkend gebit, net als honden. Bavianenmannen hebben namelijk hoektanden die wel op tanden lijken van een luipaard. Met deze hoektanden kunnen ze goed van zich afbijten.
Dat is ook wel nodig, want bavianen leven vooral op de grond en hebben daardoor meer vijanden dan apen die in bomen leven. 

Vijf soorten

Er zijn vijf soorten bavianen: beerbavianen, groene bavianen, gele bavianen, Guinea bavianen en mantelbavianen.
Bij mantelbavianen hebben de volwassen mannen opvallend lange, zilvergrijze manen tot op hun rug en schouders. De andere vier soorten lijken onderling erg op elkaar. De één heeft wel een wat groenere vacht dan de ander. En de volgende heeft weer een iets langere snuit.
Ondanks deze verschillen is het best moeilijk om zeker te weten welke soort baviaan je ziet… behalve als je ze in het wild ziet. In de natuur komen de verschillende bavianen namelijk in verschillende gebieden voor. Aan de hand van het gebied waar je bent weet je dus welke bavianen er leven. 

WAAR WOON IK?

Bavianen leven in grote delen van Afrika.
Ze hebben geen regenwoud nodig om te kunnen overleven. Ze kunnen dan ook veel beter leven in savannes, want bavianen kunnen heel goed tegen droogte. Ze hoeven niet eens dagelijks naar een drinkplek te gaan. Naast een leven op graslanden, leven bavianen ook graag in gebieden tussen het grasland en regenwoud. Meestal herken je deze gebieden door het stekelig struikgewas en bossen die niet al te dicht zijn. Ze kunnen net heel goed leven in savannes

Hoewel bavianen zich overdag op de grond ophouden, slapen ze ’s nachts in bomen of op rotsen. Dat is veilig, want daar kunnen geen luipaarden, hyena’s en wilde honden op hen jagen.

WAT EET IK?

Alleseters

Bavianen zijn niet kieskeurig als het om eten gaat. Ze eten graszaden, vruchten, wortels en bladeren, maar ook hagedissen, vogels en soms zelfs kleine antilopen.
Samen met de chimpansees zijn bavianen de enige apen waarvan we weten dat ze zo’n grote zoogdieren eten. De meeste andere apensoorten eten vooral plantaardig voedsel, insecten en soms een vogeltje, kikker of klein knaagdiertje.

Makkelijke maaltijd

Ben je al in Kenia of Zuid-Afrika met vakantie geweest? Dan heb je misschien wel al kennis gemaakt met bavianen. Ze hebben geleerd dat toeristen etensresten in afvalbakken gooien. Natuurlijk zoeken bavianen in deze afvalbakken want een makkelijkere maaltijd dan dit kunnen ze wel niet vinden. Zo hoeven ze geen vermoeiende zoektocht af te leggen op de savanne.
Er zijn zelfs bavianen die bedelen om het zichzelf nog makkelijker te maken. Maar ze leren dat mensen bijna altijd voedsel bij zich hebben en worden dan ook soms zelfs brutaal.
Een baviaan die boos is omdat je je boterham niet wilt afstaan, is zeker geen lieverdje.
Wie in Kenia of Zuid-Afrika met vakantie is geweest, heeft daar misschien wel al kennis gemaakt met bavianen. Ze hebben namelijk geleerd dat toeristen etensresten in de afvalbakken gooien. En dat is een makkelijke maaltijd voor bavianen. Ze hoeven geen vermoeiende zoektocht af te leggen op de savanne. Om het zichzelf nog makkelijker te maken bedelen ze soms om voedsel. Maar ze leren ook dat mensen bijna altijd voedsel bij zich hebben en worden daardoor soms te brutaal. En een baviaan die boos is omdat je je boterham niet af wilt staan, is zeker geen lieverdje…
ze hebben veel kracht en kunnen zonder moeite jouw botten breken.

MIJN FAMILIE EN IK

Ken je plaats binnen de groep

Bavianen leven in grote groepen waarin meestal ook meerdere mannetjes zitten. Er heerst een strenge rangorde in de groep. Het sterkste, grootste en agressiefste mannetje is de dominante van de groep. Ze leven dus in een sterke hiërarchie.
Door geluiden en lichaamshouding zeggen ondergeschikte dieren: “ok, jij bent de baas”.  Wanneer een baviaan zijn achterwerk toont aan een ander, dan is dat een vriendelijk, onderdanig gebaar.

Een baby

Een babybaviaan heeft de eerste maanden van zijn leven een roze gezicht en een zwarte vacht. Het kleintje hangt in het begin aan de buik van zijn moeder. Later rijdt het mee op haar rug. Als ze de eerste stapjes zelfstandig zetten, houdt de moeder het kleintje vaak aan de staart vast. Zo kan het niet te ver weg lopen en in een gevaarlijke situatie terecht komen. 

IN DE ZONNEGLOED DIERENPARK-SANCTUARY

De Zonnegloed heeft ook enkele bavianen opgevangen. Deze zijn eerst in Stichting AAP samengevoegd zodat ze met elkaar leerden samenleven. Ze kenden elkaar vroeger niet en hebben dus elk een eigen zware achtergrond.

Robert

Hij werd in beslag genomen in een Belgische kroeg.  Robert werd door het Natuurhulpcentrum Opglabbeek opgevangen.    Papieren waren niet aanwezig.  Het dier zou oorspronkelijk uit een dierentuin komen.  Hij zat ergens achter in een gebouw in een veel te kleine kist.  Blijkbaar was hij verdoofd door een dierenarts, die zijn best deed niet gezien te worden.  Robert was wel gezond, maar miste een stukje van zijn staart.  Zijn gebit was zeer slecht : afgebroken tanden.  Het was moeilijk de juiste leeftijd te bepalen.  Robert had weinig zelfvertrouwen.  Gelukkig kwam hij in AAP onder de hoede van een moederlijke gele baviaan.  Zij voedde hem op en maakte wat je noemt 'een man van hem'.  Nu is Robert uitgegroeid tot een schitterende groene baviaan die leiding geeft aan de vrouwtjes Andrea, Lucy en Marta en het jongere mannetje Gene

Gene

Gene is het jongste mannetje van drie groene bavianen, die in de buurt van Venlo in beslag werden genomen.  De achtergrondgegevens zijn nogal verschillend.  Zij zouden 3 jaar oud zijn, gekocht van een handelaar in laboratoriumdieren uit een zending die bestemd was voor een proefdierenlab.  Zij waren blijkbaar goedkoop.  De bavianen werden ondergebracht in een grote schuur / stal in een kooi van amper 7 x 3 meter, met een betonnen vloer zonder bodembedekking en met een enkele zitstok.  In deze schuur waren ook paardenboxen gebouwd, waarvan er enkele als kooi voor lynxen hadden dienst gedaan (deze waren inmiddels ook in beslag genomen).  Verder waren er nog talloze inheemse en uitheemse vogels.  Het geheel had een sfeer van handel, hoewel werd verklaard dat zij voor privé-dierenhouderij van de ex-eigenaar waren gekocht.  Vreemd.

Lucy

Lucy was een circusdier in Duitsland.  Door veranderde regels mocht de eigenaar van het circus haar niet meer laten optreden.  Omdat Lucy aangemeld was als een mantelbaviaan werd door bemiddeling van AAP een mannelijke partner gevonden in Wales.  Voor vertrek naar Engeland werd zij tijdelijk opgevangen in Tierheim München.  Toen foto's werden opgestuurd naar AAP bleek dat Lucy geen mantelbaviaan was; waarschijnlijk had zij valse CITES documenten van een ander dier.  Hierdoor bestaat ook twijfel over haar leeftijd.  En ook haar herkomst zou misschien een wildvang kunnen zijn.  Het transport naar Engeland ging niet door, in plaats daarvan ging zij naar Almere bij AAP.
In de paar weken dat zij in München verbleef werd al snel duidelijk dat zij zich enorm verveelde.  Zij was gewend aan het drukke circusleven en trad tot voor kort nog regelmatig op, reed o.a. op een paard tijdens haar optreden.  Inmiddels is ze al jaren volledig op haar gemak in de groep.

Andrea

Na het overlijden van Andrea's eerste eigenaar, werd zij afgeleverd bij een dierentuin Monte Selvagem, Portugal.  Het enige gezelschap dat zij haar daar te bieden hadden, was een wasbeer.  Na bezoek van een AAP-collega werd Andrea in samenwerking met CITES Lissabon naar Almere gehaald bij AAP.  Wel is Andrea van de groep ons grootste zorgenkindje.  Op lichamelijk en geestelijk vlak is ze enorm beschadigd en ligt ze daarom ook niet zo goed in de groep.

Marta

Marta is afkomstig uit circus Omar Marton in de regio Barcelona, Spanje.  Dierenwelzijnsorganisatie FAADA verzocht AAP om haar op te nemen uit zorg voor haar gezondheid.  Marta leefde in een trailer, samen met een konijn, hagedissen, tarantula's en een varaan.  Haar kooi was slechts 1 x 0.5m.  Bezoekers moesten een ladder beklimmen om Marta te bekijken.

HELP!

Bavianen kunnen bijna overal leven en eten heel veel verschillende soorten voedsel. Daarom zijn ze gelukkig nog niet met uitsterven bedreigd.
Ondanks de bavianen goed bestand zijn tegen groter wordende steden en dropen, gaat het samenleven met mensen soms de verkeerde kant uit.
Bavianen plunderen fruitbomen en moestuinen. Ze begrijpen natuurlijk niet dat dit lekkere voedsel niet voor hen is aangeplant. Boeren en tuinders zijn daar helemaal niet blij mee en schieten daarom op de apen.
Mensenziektes vormen ook een gevaar voor bavianen, want die hebben geen dokter en kunnen dus hieraan doodgaan.

WIST JE DAT…

…bavianen wel 30 soorten geluiden kennen?
Naast het communiceren met geluide, communiceren bavianen ook veel met hun lichaamstaal.

…de hoektanden van bavianenmannen groter zijn dan die van een leeuw?
Bavianen zullen deze lange hoektanden zeker gebruiken als dat nodig is. Maar vooraleer ze dat doen, waarschuwen ze de tegenstander door op te vallen.