Definitieve opvang van uitheemse wilde dieren.

De belangrijkste missie van De Zonnegloed is het bieden van een warme en vaste thuis aan wilde uitheemse dieren in nood die niet terug naar de natuur kunnen. 

Plan van aanpak

Redden en opvangen	Rehabiliteren en resocialiseren	Herplaatsen naar hun defi. verblijf

De dierenpopulatie in sanctuary De Zonnegloed is hoofdzakelijk opgebouwd met dieren uit tijdelijke opvangcentra zoals VOC 's, het Natuurhulpcentrum, Stichting Aap, ...
Deze zorg is vierledig en bestaat uit: aangepast voer, een proper en aangepast verblijf, medische zorg en de juiste aandacht. Vzw De Zonnegloed schenkt op die manier veel dieren definitief een nieuw, hoopvol leven en ontvangt hiervoor geen enkele subsidie.

Lees zeker ook : wat is een Wild Animal Sanctuary wereldweid >>druk hier<<

2 Rehabilitatie en resocialiseren

Een veilige plaats om te groeien, herstellen en te genezen.

Ons team van ervaren dierenverzorgers en dierenartsen zet zich elke dag in, om de opgevangen dieren, er weer bovenop te krijgen.

Veel dieren die in onze opvang terechtkomen zijn verwaarloosd door mensen.  Steeds weer zien we dat wilde dieren complexere zorgbehoeften hebben dan houders vooraf dachten.

Bij De Zonnegloed kunnen de dieren geestelijk en lichamelijk herstellen van hun verleden.  Wij noemen dat ook wel rehabiliteren.  De dieren hebben jarenlang slechte voeding gekregen, zijn mishandeld of zaten eenzaam opgesloten in kleine hokken.  Bij De Zonnegloed leren we ze ook stapsgewijs weer samen te leven met soortgenoten, dat noemen we resocialiseren.

Alle dieren die bij De Zonnegloed binnenkomen, gaan eerts minimaal zes weken in quarantaine.

Als de dieren lichamelijk en fysiek voldoende hersteld zijn en eventueel weer in een groep zijn opgenomen zoeken we een definitief plekje hier op De Zonnegloed.  Een aangepast verblijf samen met zijn soortgenoten.  Daar kunnen ze een nieuw leven tegemoet zien en er voor altijd blijven.

Het resocialiseren.

Veel van de dieren die wij opvangen, zijn sociale dieren.  Door hun verleden hebben zij echter niet altijd kunnen leren hoe ze met soortgenoten moeten omgaan.  Ze weten bijvoorbeeld niet hoe ze moeten communiceren of aan welke sociale regels ze zich moeten houden.  Bij De Zonnegloed zijn we ervan overtuigd dat sociale dieren het gelukkigst zijn bij soortgenoten, dus streven wij ernaar ze uiteindelijk te plaatsen in een groep.

Een aap bijvoorbeeld, die uit quarantaine komt, krijgt eerst de tijd om te wennen aan de nieuwe omgeving, de nieuwe dierverzorgers en het buitenverblijf.  Daarna wordt de aap eerst in een verblijf naast zijn soortgenoten gehuisvest.  Zo kunnen de dieren elkaar vast zien, ruiken en horen.  Pas als er positief contact is door het gaas, proberen de dierverzorgers de nieuwe aap bij de groep of een deel van de groep te voegen.  Vaak begint dat met één van de groepsleden, waarna geleidelijk de andere groepsleden geïntroduceerd worden.  Tijdens dit proces observeren en registreren de verzorgers het gedrag van de dieren.  Veel apen hebben nog nooit een andere aap gezien.  De gedragsregels leren ze van groepsgenoten en door na-apen.  Dit gaat niet altijd over één nacht ijs; er zijn soms wat ruzies voor nodig voordat een nieuw dier zijn plek in de rangorde kent en zich als aap weet te gedragen.

Die zelfde techniek wordt ook bij beren toegepast. 

De meeste dieren moeten ook gewoontes afleren.  Vooral voormalig huisdieren zijn gewend aan aandacht van mensen en laten hun soortgenoten links liggen.  Zo maak je nooit vrienden, natuurlijk!  Door de dieren geen individuele aandacht te geven, stoppen ze hier eerder mee en zoeken ze sneller contact met hun soortgenoten.  Het verschilt per dier hoelang het duurt voor we hem of haar in een groep kunnen plaatsen.  Dieren die heel jong bij hun moeder zijn weggehaald en daardoor geen sociale vaardigheden hebben geleerd, hebben bijvoorbeeld meer tijd nodig om dit alsnog aan te leren.  Met veel geduld en aandacht lukt dit vrijwel altijd!

3. Herplaatsen naar een nieuw thuis in De Zonnegloed

Als de dieren volledig herstel zijn, dan zijn ze klaar voor herplaatsing.  Ze krijgen dan hun definitief aangepast verblijf bij hun soortgenoten.

Een goede en aangepast huisvesting is belangrijk.  De dieren krijgen een fijn verblijf waar ze voor altijd kunnen blijven.  Tegelijkertijd komt er in de opvang/quarantaine weer ruimte vrij voor andere dieren in nood.

Deze dieren kunnen niet terug naar het wild.  Deze dieren kunnen zich door hun verleden niet meer zelfstandig redden in de natuur.  Daarnaast zijn hun natuurlijke habitats schaars en lang niet altijd beschibaar. 

Gedragsproblemen bij primaten. (Olga Bellon Teamleider Primaten AAP Spanje)

De gedragsproblemen die primaten bij De Zonnegloed vertonen, zijn voornamelijk te verwijten aan het tragische verleden van deze dieren. Ze zijn als huisdier gehouden en werden door hun eigenaar geaaid/geknuffeld en werden verkeerd gehuisvestigd of zijn getraumatiseerd omdat ze in de illegale handel terecht kamen.  Door de sociale en maternale deprivatie waaraan deze dieren werden blootgesteld, waardoor ze van hun moeders en de rest van hun groepsgenoten werden gescheiden, komen ze vrijwel allemaal aan met veel gedragsproblemen.

Stereotypieën en andere gedragsproblemen
Bijvoorbeeld de berberapen in het wild leven in grote natuurlijke bosgebieden in het Midden- en Hoge Atlasgebergte en het Rifgebergte in Marokko en Algerije. Het zijn zeer beweeglijke dieren die zich over grote gebieden verplaatsen en leven in grote groepen van tussen de 20 en 60 individuen, bepaald door een duidelijke onderlinge hiërarchie.

Wanneer een berberaapje wordt gescheiden van zijn moeder of zijn sociale groep, begint het dier gedragsproblemen en stereotypen te ontwikkelen die het gevolg zijn van het verblijf in gevangenschap.

Berberaap Cheetah zat opgesloten
in een kleine kooi in een appartement.

We zien heel vaak zelfgestuurd gedrag bij primaten in de opvangcentra van De Zonnegloed, wat gevolgen heeft voor hun ontwikkeling, vooral zelfverwondingen.

Dit was het geval bij Cheetah, een 14 jaar oude berberaap die zichzelf mishandelt door zichzelf met handen en voeten te slaan…

Zelfverwondend gedrag

Zelfverwondend gedrag varieert van agressie, zoals zichzelf slaan of bijten, of bijvoorbeeld hun haar en vacht uittrekken. Er zijn ook andere soorten zelfgestuurd, niet-zelfverwondend gedrag, zoals in het geval van de berberaap Dueña. Haar eigenaren borstelden de berberaap. Wanneer Dueña onrustig is, pakt ze elke steen of boomstam in haar buurt op om zichzelf te borstelen.

Over het algemeen laten ze dergelijk gedag al in een vroeg ontwikkelingsstadium zien. Hoe jonger ze waren op het moment dat ze van hun groep werden gescheiden, hoe erger de gevolgen, mogelijk voor de rest van hun leven.

Berberaap Hado en  Easy in hun buitenverblijf in De Zonnegloed.

Afleiding en socialisatie als hulpmiddelen

Voor de rehabilitatie van deze dieren neemt veel tijd in beslag. Eerst moeten de berberapen een aanpassingsperiode doormaken. Ze hebben veel stimulatie en afleiding nodig om dit gedrag te verminderen. Milieuverrijking is een van de sleutels tot het verlagen van stresspieken. Dit zorgt voor veel afleiding en stimuleert ook gedrag dat typisch is voor berberapen in het wild, zoals op eigen kracht naar voedsel zoeken, net zoals ze in het wild zouden doen.

Na een beoordeling van de gedragstoestand van elk dier gaan we verder met de behandeling van elk individueel geval. De stresspieken variëren sterk, maar zijn soms voorspelbaar. Wanneer ze in ons opvangcentrum aankomen, is deze piek bijna altijd erg hoog.

Olga Bellon
Teamleider van het primatenteam in AAP Spanje, primatoloog gespecialiseerd in het gedrag van de berberaap.

FOTO : berberaap met verrijking.