RINGSTAARTMAKI

DIERENPASPOORT RINGSTAARTMAKI

LATIJNSE NAAM: Lemur catta
LEEFGEBIED: Madagaskar
VOEDSEL: fruit, bloemen en bladeren, maar soms ook dierlijk voedsel
LEEFTIJD: 20 jaar in het wild, 30 jaar in dierentuinen
GEWICHT: 2,7 kg
DRAAGTIJD: 4,5 maanden
AANTAL JONGEN PER KEER: een tot drie jongen, meestal een tweeling
IUCN-STATUS: bedreigd

HOE ZIE IK ERUIT

evolutie

Katta’s lijken niet zo heel erg op andere apen. Miljoenen jaren geleden zagen de planten en dieren op aarde er heel anders uit. Sommige diersoorten zijn uitgestorven, maar veel soorten bleven bestaan en moesten zich steeds aanpassen aan de natuur. Zo ontstonden er telkens nieuwe soorten. Na een lange tijd gingen ze er dus heel anders uitzien dan hun voorouders. Deze langzame verandering noemen we ‘evolutie’. De ringstaartmaki’s zijn dus geëvolueerd tot de soort zoals ze er nu uitzien.

Van aap tot halfaap

De eerste apen ontwikkelden steeds meer hersenen en werden handiger in het zoeken naar voedsel. Anderen bleven op hun voorouders lijken. Eerst ontstonden de ‘echte apen’, daarna ontstond er nog een andere groep, de halfapen. Nu beschouwen we de ringstaartmaki niet meer als aap, maar als halfaap. Ze bleven een aantal kenmerken van de insectenetende dieren behouden, zoals een spitse snuit met snorharen, een natte neus en relatief kleine hersenen.
Maar ze hebben ook kenmerken waardoor ze nog duidelijk lijken op de ‘echte apen’. Ze hebben ogen die recht naar voren kijken en handen en voeten die ze goed kunnen gebruiken om te klimmen. Vandaar dat we ze halfapen noemen.

WAAR WOON IK

Halfapen-paradijs Madagaskar

De meeste katta’s leven alleen op Madagaskar. De ringstaartmaki’s dus ook. De ‘echte apen’ hebben nooit dit eiland bereikt en zo konden de halfapen in vrede leven. Ze hadden dus geen concurrentie van de slimmere apen.
Er zijn dan ook heel wat halfapensoorten met elk hun eigen leefgewoontes.

Nogal veilig

De natuurlijke vijanden van katta’s zijn roofvogels, slangen en de fossa. Fossa’s zijn sluipkatten, ze zijn famlie van de stokstaartjes en zijn ongeveer even groot als een kat. Grotere roofdieren zijn er op Madagaskar niet. Vandaar dat de halfapen op Madagaskar heel lang veilig konden leven, ook al hebben ze zich bijna niet ontwikkeld. Er waren toch maar weinig gevaarlijke vijanden. 

Regenwoud of cactus?

Katta’s leven in de bomen én op de grond van het regenwoud. Onder de halfapen van Madagaskar zijn zij de apen die het vaakst op de grond komen. Ze komen niet alleen in de bossen, maar ook in de drogere gebieden op Madagaskar voor. Zoals aan de savanne, met doornstruiken en cactussen.

WAT EET IK

Ringstaartmaki’s eten meestal vruchten, maar ook bladeren en bloemen. Soms eten ze ook boomschors en kruiden en likken ze van plantensap. Ze houden ook wel van insecten.

MIJN FAMILIE EN IK

Vrouwen de baas

Ringstaartmaki’s leven, zoals de meeste apen, in groepen. Zo’n groep bestaat meestal uit 5 tot 30 ringstaartmaki’s. In zo’n groep zijn vrouwtjes de baas.  Moeders, dochters, tantes en nichten blijven altijd bij elkaar. De mannetjes verhuizen regelmatig naar een andere groep. Ze worden door de anderen niet als belangrijk gezien en blijven altijd een beetje aan de rand van de groep rondhangen.

Verliefd

Kattavrouwtjes zijn maar één keer per jaar vruchtbaar. Dat is voor de mannetjes een drukke tijd. Ze moeten de vrouwtjes proberen te veroveren. Ieder mannetje probeert indruk te maken op een vrouwtje, in de hoop dat zij met hem wil paren. Andere mannetjes heeft hij daar niet bij nodig. De mannenruzies laaien dus hoog op in deze tijd van het jaar. 

Tweeling

Na ongeveer 4,5 maanden wordt meestal een tweeling geboren. Maar een drieling of eenling komt ook wel voor. De eerste twee weken draagt de moeder de jongen dwars over haar buik, met het hoofdje aan haar ene zijde en de staart aan de andere. Daarna kruipen de baby’s op haar rug. Al na enkele dagen mogen ze ook wel eens met een tante mee die het leuk vindt om te babysitten. Ringstaartmaki’s groeien na de geboorte erg snel. Na ongeveer twee jaar kunnen de meisjes zelf al kinderen krijgen.

IN DE ZONNEGLOED DIERENPARK-SANCTUARY

De ringstaartmaki’s in De Zonnegloed kunnen hier genieten van een nieuw leven, want enkele jaren geleden was het anders. Ze werden door de politie tijdens een controle aangetroffen in een auto. Ze werden niet op de juiste manier vervoerd en de papieren bleken niet in orde te zijn. Ze werden in zo’n slechte toestand vervoerd, dat het er eigenlijk erg slecht aan toe ging met de dieren. Sommige waren al dood, anderen verkeerden in erbarmelijke toestand. De dieren waren op weg van Frankrijk naar Slowakije. Ze werden in beslag genomen en werden door Stichting AAP ondergebracht in een centrum opgevangen in Sachsenhagen. Enkele maki’s waren zwanger en kregen enkele jongen. Na een jaar herstellen, konden de dieren opgevangen worden door De Zonnegloed.

HELP!

Ringstaartmaki’s krijgen misschien wel veel baby’s, maar toch gaat het niet zo goed met hen. Ze worden met uitsterven bedreigd. Dat komt vooral doordat het tropisch regenwoud in Madagaskar in hoog tempo wordt verwoest. Zonder dit tropisch regenwoud kunnen ringstaarmaki’s, en halfapen in het algemeen, niet overleven. We moeten dus de ontbossing tegen gaan.   

WIST JE DAT…

…geuren een belangrijke rol spelen in het leven van katta's?
Een ringstaartmaki doet dit om aan andere maki’s te laten weten dat het gebied al bezet is. Ze hebben hiervoor geurklieren op hun achterwerk en aan de binnenkant van hun polsen. Ze zetten overal hun geurtjes af. Ze staan soms in handenstand en wrijven met hun achterwerk tegen een boom. Ze wrijven met de binnenkant vna hun polsen de geurtjes op takken en boomstammen.

…als mannetjes ruzie hebben, wrijven ze hun staart langs de geurklieren
om daarna hun tegenstanders met de geurende staart om de oren te slaan?
Dit zorgt voor heel wat indruk bij elkaar!  

…ringstaartmaki’s er van houden om te zonnebaden, vooral ’s morgens?
Wanneer ze met wijd uit elkaar gespreide armen aan het zonnen zijn,
kun je de geurklieren aan hun polsen duidelijk zien. Door de zon werken de geurklieren veel beter.