Serval Leptailurus serval
Dieren in onze sanctuary
Leone
Leone werd geboren in een Italiaanse zoo, maar door haar ouders daar verstoten. Toen een Nederlandse handelaar op internet zocht naar een servalkitten, werd hij door de zoo gecontacteerd. Leone was nog maar 5 weken oud toen ze bij de man terecht kwam. Doordat ze enkel kittenmelk uit een flesje gekregen had, kampte ze met ernstige darmproblemen. Na twee weken zag de man het niet meer zitten om voor haar te zorgen, zowel omwille van de darmproblemen als omdat het diertje niet aanvaard werd daar zijn twee katten. Hij bracht haar tenslotte binnen bij Stichting AAP.
Ghana
Ghana komt uit een dierentuin in Frankrijk. Ze werd daar als surplus-dier gezien en moest plaats maken.
Kenmerken
- Grootte:
- 70 - 100 cm
- Voedsel:
- rat, konin, hagedis, slang, vogel, insect, bes, vis, kikker,
- Gewicht:
- 8 - 18 kg
- Leeftijd:
- 20 jaar/années/years
- Draagtijd:
- 2,5 maand/mois/month
- Status:
- Niet bedreigd
- Familie:
- Servalkat
- Leefgebied:
- Grootste deel van Afrika ten zuiden van de Sahara en in Noordwest-Afrika.
Wanneer voelt hij zich op zijn best?
De serval leeft in savannes en open graslanden nabij water. Hij komt voor in Midden- en Zuid-Afrika.
Wat eet hij graag?
Zijn dieet bestaat uit kleine zoogdieren, vogels en kikkers. Met zijn lange, beweeglijke voorpoten kan de serval knaagdieren uit hun holen halen. Als hij hoort dat er eentje onder de grond loopt, weet hij precies waar hij moet 'hengelen'. Hij is ook een goede zwemmer. Op jacht naar kikkers en vissen waadt hij rustig door het water.
Jachtkampioen
Hij is zeer succesvol in het jagen. Van de tien jachtpogingen slagen er overdag vier en 's nachts zes. Leeuwen zijn bijvoorbeeld minder succesvol; maar drie van de tien jachtpogingen zijn voor hen succesvol.
Muizensprongen
Als de serval een vogel laag door de lucht hoort of ziet vliegen, springt hij omhoog. Deze sprong wordt een 'muizensprong' genoemd. Hij kan 2 meter hoog en 4 meter ver springen.
stinkerd
Als er een mannetje in het territorium van een ander mannetje komt, wordt hij weggejaagd. Het wakende mannetje geeft zijn grenzen aan door met urine te sproeien, door met zijn kin en wangen speeksel aan voorwerpen te wrijven en door de geur uit de zweetklieren van zijn poten aan boomstammen af te geven.
MEER INFO
Leefgebied
De serval is een katachtige die leeft op de Afrikaanse savanne. Hij komt in het grootste deel van Afrika ten zuiden van de Sahara voor (met uitzondering van de dichte regenwouden en zeer droge woestijnen) en in Noordwest-Afrika.
Hij leeft voornamelijk in savannes en open graslanden, maar ook in open bossen, langs bosranden, bergheidegebieden en rietvelden rond moerassen. Hij heeft echter een voorkeur voor gebieden met hoog gras.
Uiterlijk
De serval is een middelgrote katachtige met zeer lange poten (relatief de langste poten van alle katachtigen), een kort staartje, een lange nek en een kleine kop met grote, afgeronde oren en een korte snuit. De vacht is koperkleurig, met een onregelmatig patroon van zwarte strepen en vlekken. De korte staart is afwisselend zwart en geelbruin geringd. De achterzijde van de oren zijn zwart, met een duidelijke witte vlek in het midden. Ook heeft hij witte gelaatstrekken.
In sommige gebieden komt een zwarte kleurvariëteit voor, vooral in bergachtige streken als het Ethiopisch Hoogland, terwijl in Oeganda en Oost-Congo-Kinshasa vaker een meer gespikkelde vacht voorkomt. De buikzijde is vuilwit van kleur.
Hij heeft een kop-romplengte van 67 tot 100 centimeter. De staart is 24 tot 35 centimeter. Mannetjes zijn groter dan vrouwtjes. Mannetjes wegen 10 tot 18 kilogram (gemiddeld 13 kilogram), vrouwtjes wegen 6 tot 13 kilogram (gemiddeld 11 kilogram).
Voortbeweging
Servals kunnen 1½ meter hoog springen wat handig is om een prooi te bespringen.
Wetenswaardigheden
Het slagingspercentage bij de jacht is hoger dan bij andere katachtigen en bedraagt zo'n 48%.
Door de lange poten kan de serval, op zoek naar een prooi, over het lange gras heen kijken.
Als er regelmatig mensen in de buurt zijn zal hij hoofdzakelijk 's nachts gaan jagen.
Gevangen vogels worden voordat ze opgegeten worden eerst kaalgeplukt
Voedsel in de natuur
De serval is een omnivoor. Zijn dieet bestaat uit kleine zoogdieren (tot de grootte van een haas), hagedissen, slangen, vogels en insecten. Soms worden ook vruchten, vissen en kikkers gegeten en ook jonge antilopen worden soms bejaagd. Hij eet voornamelijk muizen, die hij door zijn uitstekende gehoor tussen het hoge gras of onder de grond weet te vinden. Dankzij zijn lange poten kan hij over het hoge gras kijken.
De serval jaagt voornamelijk vroeg in de ochtend, laat in de middag en 's nachts. Midden op de dag rust hij uit. Maar hij past zijn ritme ook aan de prooi aan: als er veel dagactieve muizen voorkomen, dan jaagt de serval voornamelijk overdag, zijn vooral nachtactieve muizen algemeen, dan jaagt hij voornamelijk 's nachts. Heeft hij eenmaal een prooi gevonden dan bespringt hij het dier met een snelle sprong.
Ondergrondse prooidieren worden uitgegraven of uit hun hol getrokken met de lange voorpoten. Ook kan hij vogels met een sprong uit de lucht grijpen. De gevangen vogels worden eerst kaalgeplukt. Delen van grotere prooidieren worden ondergronds opgeslagen. Ook pluimvee wordt gegeten. Hierbij kan hij veel schade aanrichten bij pluimveehouders.
Kittens en soms ook volwassen dieren spelen met hun prooi in plaats van die onmiddellijk te doden. Ratten, muizen en vogels worden in de lucht gegooid terwijl ze slangen een stukje weg laten kruipen voordat ze die opnieuw vangen en doodbijten. Een prooi wordt over het algemeen daar gegeten waar die ook gevangen wordt.
Gedrag
De serval is een solitair dier. Alleen in de paartijd trekken een vrouwtje en een mannetje enige tijd samen op. Ze leven in een klein territorium van ongeveer 12 km2 dat wordt verdedigd tegen andere servals. De grootte van het leefgebied is afhankelijk van de beschikbaarheid van prooien en beschutting. Het omliggende gebied (tot 30 km²) wordt gedeeld met andere servals. Het territorium wordt afgebakend met urine, ontlasting, krabsporen en door geuren af te zetten met de geurklieren die aan de zijkanten van zijn kop zitten. Het territorium van een mannetje overlapt de leefgebieden van meerdere vrouwtjes. De leefgebieden van de vrouwtjes overlappen elkaar niet. Vrouwtjes zijn actiever dan mannetjes.
Bij ontmoetingen tussen servals knikken de dieren hun kop op en neer. Vaak maken de servals zich hierbij zeer groot door op de tenen te gaan staan, met gekromde rug. Bij agressie maakt het dier grommende en blaffende geluiden en haalt hij uit met zijn klauwen. Als schuilplaats dient een ondergronds hol, een ruimte tussen rotsen of dichte vegetatie.
Predatie
Servals hebben, behalve de mens, geen grote predatoren. Voedselconcurrenten zijn luipaarden en hyena's. Wanneer ze ontdekken dat ze dichtbij een rivaliserende soort zijn, dan maken ze zich met onstuimige sprongen uit de voeten.
Voortplanting in de natuur
Hoewel er geen vaste paartijd is, vinden de meeste paringen in het voorjaar plaats. Een bijna vruchtbaar vrouwtje zal een mannetje zoeken en hem enige dagen proberen te verleiden. Een krolse servalpoes slaakt luide schreeuwen, wrijft met haar flanken en sproeit urine.
Na een draagtijd van 67 tot 77 dagen worden twee tot drie kittens van 250 gram geboren in een schuilplaats tussen hoog gras, in dicht struikgewas of in een holte tussen rotsen. De kittens zijn bij de geboorte blind en hulpeloos en hebben vrij kleine oren. De moeder versleept haar jongen regelmatig naar nieuwe schuilplaatsen. Na 11 dagen wegen de jongen al bijna twee keer zo zoveel als bij de geboorte.
Na vier tot vijf weken krijgen ze voor het eerst vlees, maar ze worden nog gezoogd tot ze een maand of vijf oud zijn. Na een jaar zijn ze onafhankelijk. Mannelijke jongen worden dan verjaagd, vrouwelijke jongen worden door de moeder getolereerd. Een serval is geslachtsrijp na 18-24 maanden. De jongen worden alleen door de moeder grootgebracht.
In het wild wordt de serval meestal niet ouder dan een jaar of tien. In gevangenschap kunnen ze 23 jaar worden.
Bedreiging
De uitbreiding van agrarisch grondgebied heeft tot gevolg dat servals minder leefgebied hebben en ze minder prooien kunnen vangen. Dit kan weer tot gevolg hebben dat servals vee aanvallen. Hierom worden ze vaak door boeren gedood. De IUCN heeft deze soort als Niet-bedreigd geclassificeerd.
Adopteer deze Serval